Kleine ongelukjes bij koude verzeping oplossen

Koud verzepen is een spannende ambachtelijke methode om je eigen zeep te maken. Maar zelfs de meest ervaren zeepmakers komen soms kleine onvoorziene problemen tegen.

Of je nu net begint of al jaren ervaring hebt, het is altijd goed om te weten hoe je deze kleine foutjes oplost!

Hier volgt een overzicht van de meest voorkomende problemen die je kunt tegenkomen en hoe je ze kunt oplossen.

1. Er gebeurt niets, zelfs niet na het mengen van de soda met de oliën.

Je mengt, je wacht… maar niets! De oliën drijven, de soda zinkt naar de bodem en er lijkt geen verzeping plaats te vinden (de oliën en soda mengen niet!).

Dit gebeurt soms en is vaak te wijten aan een probleem in het recept:

– of de verhoudingen van soda en oliën kloppen niet,

– of een ontbrekend of onjuist ingrediënt is gebruikt.

Helaas is deze zeep bestemd voor de prullenbak. Geen paniek, daar gaat het om bij het leren. Begin opnieuw met een betrouwbaarder recept!

2. Mijn zeep heeft kleine puntjes

Het is een klassieker! Laten we eens kijken wat die kleine stippen betekenen:

• Zwarte of gekleurde vlekken: Dit wordt vaak veroorzaakt door slecht gemengde kleurstoffen. Maak je geen zorgen, je zeep is perfect bruikbaar.
• Witte vlekken: wees voorzichtig, dit kan duiden op onopgeloste sodakorrels, waardoor de zeep bijtend wordt. Voor de zekerheid kun je het beste een pH-test doen. Als de pH goed is, kan dit te wijten zijn aan ingrediënten zoals sheaboter, die witte vlekken kunnen achterlaten. Als de test daarentegen aantoont dat de zeep bijtend is, is het tijd om de zeep weg te gooien (zie ons artikel: De pH in onze huishoudzepen: Wat is dat? – Planete-Savons)

3. Er verschijnen gele vlekken en mijn zeep ruikt slecht

Deze vervelende gele vlekken zijn een teken van ranzigheid. De zeep heeft zijn oliën waarschijnlijk niet goed bewaard en heeft een onaangename geur gekregen.

Goed nieuws: hij is nog steeds bruikbaar, maar het zal niet de meest glamoureuze zeep in je badkamer zijn.

4. Een donker gebied in het midden van de zeep

Dit baart je misschien zorgen, maar het is gewoon het resultaat van een gedeeltelijke gelfase. De zeep is een beetje oververhit geraakt en het midden is gaan geleren, waardoor een donkerder gebied is ontstaan. Dit gebeurt vaak als je honing toevoegt aan het spoor, of een andere toevoeging op basis van suiker (bier, suiker, honing, melk, etc.).

Maak je geen zorgen, het is niet bijtend en blijft perfect bruikbaar. Wacht gewoon tot het einde van de behandeling.

Een kleine tip: als ik bierzeep maak, vries ik het ontgaste bier in een ijsblokjesvorm in. Als de blokjes bevroren zijn, voeg ik ze heel voorzichtig toe aan de sodakorrels.

Om ervoor te zorgen dat de vloeibare loog niet te heet wordt, plaats ik het glazen bekerglas in een grote kom (glas of roestvrij staal) met koud water! Op deze manier komt mijn vloeibare soda niet boven de 50 graden, blijft de suiker in het bier behouden en is mijn zeep uitzonderlijk mild! Voor wie zich afvraagt wat voor bier… het eenvoudigst mogelijke… de pils waar “mannen wel raad mee weten!

5. Mijn zeep heeft een krater

Er zijn twee mogelijke situaties:

• De krater is droog, zonder kristallen of vloeistof: dit is een volledige gelfase. Alles is goed, je zeep is perfect bruikbaar.
• De krater bevat vloeistof of kristallen: Dit is zorgwekkend. Het betekent dat de zeep van fase is veranderd, waardoor er zakjes soda zijn ontstaan. Helaas is het bijtend, dus gooi het weg.

6. Er verschijnt een fijn laagje wit poeder op mijn zeep

Het is waarschijnlijk natriumcarbonaat, dat wordt gevormd wanneer soda in contact komt met de lucht. Niets om je zorgen over te maken, gewoon afvegen of afspoelen voor gebruik.

Ik bedek de zeepjes met een vel bakpapier nadat ik ze in de vormpjes heb gegoten. Dit papier laat het water verdampen en voorkomt de beroemde witte vlekken op de zeepjes.

7. Mijn zeep heeft gaten

Gaten kunnen op twee manieren verschijnen:

• Lege gaatjes: Dit zijn luchtbellen die zijn ontstaan tijdens het mengen van de zeeppasta. Geen probleem, je zeep is bruikbaar.
• Gaten gevuld met vloeistof, poeder of kristallen: Dit is een teken van een faseverschuiving met zakken soda. Als dit het geval is, is de zeep bijtend en moet deze worden weggegooid.

8. Mijn zeep is te zacht

Zachte zeep kan door een aantal factoren worden veroorzaakt:

• Eén probleem met het recept: misschien te veel vloeibare olie en te weinig boter of vaste vetten.
• Te lage kamertemperatuur: de verzeping kan gestopt zijn tijdens het proces.
• Te snel uitdraaien of te langzaam uitharden: laat de zeep gewoon uitharden.
• Oplossing: Doe je zepen een uur in de oven bij een temperatuur van 50°. Zet de oven uit en laat de zeep 24 uur staan. Zo kan het verzepingsproces rustig zijn werk doen.

9. Er verschijnen waterdruppels op mijn zeep

Dit kan gebeuren als de ruimte waar de zeep droogt te vochtig is. Geen paniek, veeg gewoon de druppels weg en plaats de zeep op een droge plek om uit te harden.

Daarom is onze droogbox zo logisch! Dit kleine doosje houdt je zeep veilig en het karton absorbeert het vocht.

10. Mijn zeep heeft transparante marmering

Als je een mooie rivier van glycerine ziet, maak je dan geen zorgen. Het is een natuurlijk fenomeen dat op geen enkele manier de kwaliteit van je zeep beïnvloedt. Het is klaar voor gebruik!

Koud verzepen is een delicate kunst die geduld en doorzettingsvermogen vereist. Elke fout is een kans om te leren en je techniek te verbeteren.

Of je nu een beginnende of ervaren zeepmaker bent, deze kleine zorgen zijn slechts stappen op weg naar meesterschap.

Laat je niet ontmoedigen, probeer nieuwe recepten uit en heb vooral veel plezier!

Onthoud: een goede zelfgemaakte zeep is altijd beter, zelfs met een paar kleine imperfecties!